De kerk

Gebouw

De lutherse gemeente in Groningen is in de loop van de l7de eeuw ontstaan. Het huidige kerkgebouw, gelegen aan de Haddingestraat 23, is in 1696 ingewijd. Het is de enige kerk in de stad Groningen die haar karakter van schuilkerk heeft behouden. Oorspronkelijk kwam men de kerk binnen via een poort in een laag voorgebouw. De huidige gevel dateert uit 1874, toen men de oorspronkelijke pastorie (Haddingestraat 25-25B) ging verbouwen. De middenpartij wordt benadrukt door een halfronde bekroning met een zwaan, het symbool van Luther. De aangrenzende Lutherzaal, te bereiken via het hofje van het voormalige gasthuis, dateert uit 1925 en werd ontworpen door de architecten Kazemier en Tonkens. Het interieur met zijn parabolische bogen en strakke glas-in-lood ramen, is een markante Groningse variant van de Amsterdamse School.

Interieur

Het kerkgebouw is een zaalkerk met aan drie zijden tribunes. Vier toscaanse kolommen dragen het houten tongewelf. Oorspronkelijk was de vloer deels met zerken bedekt. Pas in 1832 is er een houten vloer overheen gelegd, die later verscheidene keren is vernieuwd. Bij de recente restauratie is het podium verbreed voor de liturgie en de concerten. Een deel van de kerkbanken is vervangen door modern (en comfortabeler) meubilair.

De preekstoel is ontworpen door de schrijnwerker en stadsbouwmeester Allert Meijer (1654-1723). Het snijwerk is van Jan de Rijk (1661- ca.1738). De preekstoel heeft een zeshoekige kuip met korinthische hoekkolommen en panelen met zinnebeeldige voorstellingen.

Ter gelegenheid van het vierde eeuwfeest van de Reformatie zijn de twee ramen aan weerszijden van de preekstoel geplaatst. Zij werden vervaardigd in de ateliers van Koelewijn en Van der Ent in Amsterdam. Op het raam links verkondigt Jezus één van de zaligsprekingen (Mattheus 5,8) aan zijn discipelen. Op het raam rechts spreekt Luther op de rijksdag van Worms (1521 ) de beroemde woorden : 'Hier sta ik, ik kan niet anders. God helpe mij'.

Het raam in het ronde venster van de oostgevel dateert uit 1920. Het centrale motief is het wapen van Luther: een witte roos met een rood hart en daarin een kruis.

De drie ramen aan de noordzijde zijn in 1946 ter gelegenheid van het 250-jarig bestaan van het kerkgebouw ontworpen door H.N.G. ten Hoopen naar aanwijzingen van ds. J.C. Munter en uitgevoerd in de ateliers van Koster te Groningen. Zij stellen van links naar rechts het Geloof, de Liefde en de Hoop voor. De Liefde staat tussen het Geloof en de Hoop in, want zij is 'de meeste van deze' (I Corinthiërs 13,13). Op het eerste raam is het Geloof voorgesteld door een kruis en een gekroonde adelaar. Eronder overwint de aartsengel Michael, gezeten op een eenhoorn, symbool van de reinheid, een draak (de duivel). De tekst is genomen uit de eerste brief van Johannes (5,4): 'en dit is de overwinning, die de wereld overwonnen heeft: ons geloof'. In het tweede raam is de Liefde voorgesteld door een brandend hart en de 'ware wijnstok' (Johannes 15,1 ). Onderin ziet men Erasmus, de grote humanist uit Rotterdam (1467-1536), en het wapen van die stad. De tekst is Johannes 15,10: 'Wanneer gij mijn geboden bewaart, zult gij in mijn liefde blijven'. Op het derde raam is de Hoop verbeeld door een anker en de vogel phoenix, die herboren uit de vlammen opstijgt. Onderin omarmen de Vrede en de Gerechtigheid elkaar. Rechts zonnestralen met bloemen en vogels en onderin een hoorn des overvloeds. De brandende stad op de achtergrond verwijst naar de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog. De tekst is een combinatie van verzen uit twee Psalmen (72,3 en 85,11): 'Dat de bergen den volke vrede brengen, de heuvelen gerechtigheid en zij elkander kussen'.

Verhuur

De stichting tot exploitatie van het gebouwencomplex der Evangelisch-Lutherse Gemeente Groningen verzorgt in samenwerking met Binnenstadskerken Groningen het onderhoud en de verhuur van de panden aan de Haddingestraat 23 in Groningen. De kerkzaal biedt plaats aan ca. 300 mensen, de Lutherzaal aan ruim 100. De kerkzaal heeft tevens de mogelijkheid om inclusief vleugel en/of orgel te worden verhuurd. Koffie, thee, fris en andere versnaperingen worden verzorgd door Binnenstadskerken Groningen. Voor meer informatie hierover en over de verhuur kunt u mailen/ bellen met:
tel. 050 31 11 277
e-mail: luthersekerk@binnenstadskerken.nl (Betty Knigge)

website: www.binnenstadskerken.nl

Adres gebouwencomplex

De Evangelisch-Lutherse Kerk is gevestigd aan de Haddingestraat 23, 9711 KC te Groningen.
De Lutherzaal bevindt zich op hetzelfde adres. Het telefoonnummer van het kerkgebouw zelf is: 050-3120376.
Parkeermogelijkheden en een routebeschrijving vindt u hiernaast.